Ömer Onan: Kendi kendini yöneten branş olabiliriz...

Türkiye Basketbol Federasyonu’nun CEO’su Ömer Onan, Asist Analiz’de Ümit Avcı ve Neslihan Ablay’ın konuğu oldu. Onan, Türk basketbolundaki yapısal sorunlardan son günlerde yaşanan krizlere yönelik önemli açıklama ve tespitlerde bulundu.

Federasyona geldiğiniz günden itibaren çok fazla şanssızlıkla karşılaştınız. Oyunculuğunuzu özlediniz mi?

“Fenerbahçe’de de basketbolu bıraktıktan sonra üst düzey yöneticilik yapmıştım. Şunu söyleyebilirim, en kolayı sahada oynamakmış… Bir yerlere gelmek, üst düzeyde kalabilmek tabii zor ancak saha içinde kendinden sorumlusun. Ondan sonrasında evine gidip ailenle ilgileniyorsun. Ama bu tür görevler 7 gün 24 saat hiç bitmeden devam ediyor. Bizi yoruyor mu? Evet yoruyor…”

Yorumcumuz Ümit Avcı araya girerek; federasyonun atlattığı badirelerden bahsedince Ömer Onan şunları söyledi:

“Hidayet başkan ve yönetiminin gelmesi 2016 Ekim… Ancak 15 Temmuz’da o menfur darbe girişimi yaşandı. Dünya genelinde de ekonomik krizler, salgınlar. Her sene bir şey oluyor. Ben şakayla karışık Hidayet başkana şunu söyledim ‘100 senede yaşanacak bir salgın yaşadık. Herhalde bundan sonra da uzaylılar gelmediği kaldı. Seneye de onlar gelir’ dedim.”

Merkezefendi Belediyesi Denizli Basket’in lige katılım şartları onaylanmadı. Olay öyle bir noktaya getirildi ki olayların siyasi olduğu bile iddia edildi. Bunu sormak istiyorum…

"Vicdan olarak çok rahatız. Bunun gerçek olmadığı şöyle belli… Bugün tahkimde devam eden öbür iki takım belediyesi de Ak Parti belediyesi… Bunun Ak Parti, CHP ve MHP ile bir ilgisi yok. Biz spor yapıyoruz. 2.5 senedir uğraştığımız mali kriterler yapısını bütün kulüplerle birlikte yaptık. Kimse mağdur olmasın diye getirdiğimiz bir mali kriter var. Geçen sene deneme senesiydi… Ligde oynayabilmek için 3 milyon TL’lik teminat mektubu gerekiyor. Bunun böyle olmayacağını herkes biliyor. Kuralları uygulamayacaksak; o zaman Bakırköy Basket’i bu ligden neden düşürdük? Galatasaray, Beşiktaş ve Karşıyaka -1 puanla başlayacak. Türkiye’de şöyle bir algı var; ‘Bir şekilde halledersiniz’ deniyor. Biz sporun içinde siyasetin olmamasına inanıyoruz. Herkese de eşit mesafedeyiz."

Tahkim Kurulu aksi bir karar verirse ne olur?

"Tahkim Kurulu’nun şu takımı lige almalısınız deme gibi bir yönetmelik yok. Bu teminatı federasyon olarak kendimize istemiyoruz. Eğer yolda bir kaza geçirirsen, söylediklerini yerine getiremezsin. Oyuncu, antrenör, malzemeci ve masörün mağduriyetlerini giderelim diye istiyoruz. Zaman zaman İspanya da Almanya da İtalya da eksik takımla oynuyor. Herkes ‘Görüyor musunuz, adamların nasıl disiplini var’ deniyor. Ama Türkiye’de ‘Nasıl olsa idare edersiniz’ deniyor."

Bandırma’nın kapanmasıyla ilgili bir şey yapılamaz mıydı? Gelecek sezon Bandırma’daki basketbol fabrikasını harekete geçirmek için görüşmeler yapacak mısınız?

"Banvit buraya yıllarca büyük sponsorluk verdi. Daha sonra Brezilyalılara satıldı. Brezilyalıların garip başka işleri çıktı. Burada yöneticileri yok. Sponsorluğun devam etmesi için uğraştık. Biz Hidayet başkan ve Özkan Kılıç ile Balıkesir Valiliği’ne gittik. Özkan başkana da dedim maçtan sonra gittiğimiz meşhur bir köfteci vardı. Orada etkinlik yapalım, protesto yapalım dedik. Bandırma deplasmanları çok güzeldi."

Federasyon olarak bağımsız olmadıklarına değinen Onan, şunları söyledi:

“Türkiye’de tek bağımsız federasyon; futbol federasyonudur. Biz tamamen Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlıyız. Tek başımıza bir kulübü kurtarmak için para veremeyiz. Bağımsız olsaydık, verebilir miydik? Belki verebilirdik. Ama ben inanıyorum ki orası basketbolu çok sevdi. Özkan başkanın yine oradan bir takım çıkaracağına inanıyorum.”

Lig nasıl başlayacak? Hazırlanmış bir takvim var ancak pandemiden dolayı bir değişiklik olabilir mi?

"Gün be gün her şey değişebiliyor. Söylediğimiz gibi 26 Eylül’de lige başlamak istiyoruz. Burada planladığımız bu. Geri Dönüş Protokolü’nde de anlattık. Avrupa’yı da takip ediyoruz tabii. FIBA ve EuroCup maçları Ocak ayına kadar ertelendi. Şampiyonlar Ligi ve EuroLeague’i de takip ediyoruz. Şu tabloda yerel ligler daha kolay başlayabilir gibi duruyor. Sağlık Bakanlığımız ve Bilim Kurulumuzla paralel gidiyoruz. Bizim isteğimiz başlayıp bitirmek. Ama olmazsa ikinci aşamaya geçip gruplara ayırarak Ocak ayında devam edebiliriz. Bunu kulüplerle de konuştuk. 2-3 opsiyon için hazırlığımız var. Ama çok kötüye giderse oynanmayabilir. Bunu bilmiyoruz."

Liglerin seyircili mi seyircisiz mi oynanacağı meselesine açıklık getiren Ömer Onan şu ifadeleri kullandı:

“Başkan, son basın toplantısında kısmi olarak seyircili oynamak istiyoruz, demişti. Bilim Kurulumuz bir açıklama yaptı. Hidayet başkan görüşmeleri gerçekleştirdikten sonra açıklarız. Ama Ocak ayına kadar futbolda ligler seyircisiz oynanacaksa; biz de bu doğrultu da gidebiliriz.”

Federasyon olarak maddi sıkıntıda nasıl etkilendiniz?

"Sponsor konusunda belki en şanslıyız. Yüzde 90’ı ile devam ediyoruz. Çok iyi ilişkilerimiz var, bu dönemde herkes kendini anladı. Biz de bütçemizin bir kısmını bakanlıktan alıyoruz. Herkes kısmaya başlıyor. Lig yarım kalıyor, naklen yayın hakkı olan şirketten istediklerinizi alamıyorsunuz. İndirim yapıyorsunuz. Kulüplerin tribün gelirleri sıfıra iniyor. Şimdi test maliyetleri var… Biz belki haftada 200 kişiye test yapacağız. Bizim için de ciddi bir rakam…"

Bir dönem daha devam edecek misiniz? Hidayet başkan açıkladı ama bu süreç nasıl olacak?

"Başkanın söylediği gibi 1 dönem daha devam edeceğiz. Bana göre de etmesi lazım. Proje beni çok heyecanlandırıyor. Sayın Cumhurbaşkanımıza da göstermiştik. Türk basketbolu için çok önemli bir tesis. İnşallah bunu yapacağız. Başkan da bunun liderliğini önderliğini yapıyor. Bunu açmak da başkanın hakkı... Seçim konusunda bir duyumum yok. Olimpiyatlar 2021’e ertelendi. Muhtemelen gelecek sene Olimpiyatlar’dan sonra olma ihtimali var. Ama bakanlığımız karar verecek buna…"

En çok içinize sinen ve iyi ki bunu yapmışız dediğiniz şeyler neler?

"Gençler Ligi bizim için çok önemli. Bunun karşılığında da çoğu oyuncumuz Süper Lig’de kontrat ve süre aldılar. Kaliteli maç sayısı arttığı için gelişimlerine katkı oldu. U18 Avrupa Şampiyonası’na ev sahibiydik. Ertelenmeseydi o takım belki de madalya getirecekti. Bunun meyvelerini görüyoruz. Yapılacak tesis başkanın vaatlerinden bir tanesiydi. Eğitim kurumunun başına Aydın Örs’ün gelmesiyle çok ciddi bir çalışma yapılıyor.”

24 saat federasyon tarafından kulüplere hukuk desteği verecek bir birim oluşturduklarını anlatan Ömer Onan şu cümlelere yer verdi:

“Eskiden alt ligdeki kulüpler talimatları çok iyi bilmiyorlardı. Son anda maç iptalleri yaşanabiliyordu. Artık mail atıp karşılığını alabiliyorlar. Bunu da yaptık. Mali kriterler çok önemli. Bunu kadın ligine de yapabilirsek; oyuncuların, antrenörlerin ve kulüplerin mağdur olmamasını ve hatta sponsorların kaçmasını engellemek istiyoruz. Bazen sponsor iyi niyetle geliyor; acayip bir para harcatıyorlar. Belki 10 sene kalacak iken 1 sene sonra ben çekip gidiyorum, diyor.”

Cesur da bir hamle yaptınız. Galatasaray, Beşiktaş ve Karşıyaka gibi kulüplere ceza verirken çekinceniz olmadı mı?

"Bu süreçlerde hemen ceza verilmiyor. Sürekli irtibattaydık. Hiç kimseye ayrı bir yaklaşımımız olmadı. Kurullar, kurallar neyse o… Hep birlikte ekip halinde doğrusuna inandığımız şeyi yapmaktan çekinmiyoruz. Ne kadar devam ederiz bilmiyoruz ama böyle götürmek istiyoruz. Çoğuyla iyi ilişkilerimiz var. Bugün bir kulüple çok iyisiniz ama en ufak kararla o kulüple kötü hale geliyorsunuz. Galatasaray ve Beşiktaş, dediniz. Biz BAT’a bu kulüplerle gittik."

Federasyona çok ağır eleştiriler de yapılıyor. O ağır eleştirileri yapanların da hep geçmişte federasyonda çalışan insanlar olduğu görülüyor. Ne düşünüyorsunuz bu konuyla ilgili?

"Komik şeyler var. Eğitimin içinde 15 sene olan biri Aydın Örs geldikten sonra yeni dönemde olmuyor. Sonra bir bakıyorsun ki bir yerlerde ‘Bu antrenör eğitimi böyle olmaz. Buna son vermek lazım’ diyor. Yahu arkadaş 15 senedir sen buradaydın… Çıktın, 1 ayda her şeyin ne kadar kötü olduğunu söylüyorsun. Bizim kapımız herkese açık. Basketbol ailesi olarak herkesle iletişim halinde olduk. Kimin ne derdi olursa haberimiz oldu. Konuştuk. Sıkıntılarına yardım etmeye çalıştık. Biz büyük bir basketbol ailesiyiz. Bu bir bayrak yarışıdır. Önemli olan basketbolun iyi olması."

Yorumcumuz Ümit Avcı, federasyonun basketbolcu büyükler için çok şeyler yapıldığını ifade etti:

“Yetkililerle sürekli konuşuyoruz. Basketbolcu ağabeylerle ilgili çok şeyler yapıldı. Bunlar hep gizli kaldı. Rica edildi kullanılmaması için… Hem maddi hem manevi anlamda yapılanları bilen birisi olarak teşekkür ediyorum.”

Bu yardımları bir görev addettiklerini belirten TBF CEO’su şu ifadeleri kullandı:

"Biz bunu görev olarak görüyoruz. Hidayet başkan da sağ olsun… Camia bilsin ama dışarıda konuşulmasın… Bunları anlatmayı çok istemiyoruz."

Hidayet Türkoğlu, "Prangalardan kurtulmak istiyoruz" dedi. Bu açıklama hakkında ne düşünüyorsunuz? Özerklik basketbola neler getirebilir?

"Hidayet Başkan şunu söylüyor. Geldiğimizden beri basketbol, futboldan sonra en büyük branş. Ekonomik güç, izlenme olarak çok büyük bir güç oldu. Her federasyon, spor bakanlığından bütçesinin %100'ü, 90'ı ya da 70'ini alıyor. Biz ise %20'lere kadar düştük. Futbol nasıl kendi kurulları tarafından yönetiliyor. Bizim de artık buna hazır olabileceğimizi söylüyoruz. Spor Bakanlığı ve Spor Toto futbola ve amatör branşlara kaynak aktarıyor... Bize de bu yolda destek olunursa; kendi kendini yöneten bir spor branşı olabiliriz. Hidayet Başkan'ın söylemek istediği; beni bildiğim kadarıyla bu."

Tesis konusunda Hidayet Türkoğlu, çok umutlu konuştu. İki kez bu konuya değindi. Önümüzdeki günlerde tesisle ilgili bir hareket olabilir mi?

"Başkan bunu söyledi ve durumu çok güzel bir şekilde yürütüyor. Çoğu şeyi aştık. Son toplantıları da yaptıktan sonra başkan tesis konusunda müjdeyi verir. Bizim derdimiz 7/24 yaşanabilecek bir yer. Devletimiz büyük bir efor sarf ederek statlar yapıyor. Çoğu spor kulübü üzerine bile almak istemiyor. Bu, öyle bir kompleks olsun ki; en azından devletim buraya getireceği kaynağı, 10 ya da 20 sene sonra geri alabileceği bir yapıda olsun."

"Hidayet Başkan'ın uzun süre NBA'de oynaması, oradaki salonların maç dışında nasıl kullanıldığı ve nasıl gelir elde edildiğini çok yakından gördü. O bunun hep bir model olması düşüncesinde."

Bu tesisle ilgili yapılan planlar ortaya çıktı. Kompleksin içindeki dükkânları Ömer Onan kiralayacak gibi dedikodular çıktı...

"Bizim ihale yapmak gibi bir yetkimiz bile yok. O iş Spor Genel Müdürlüğü'nde. İnsanlar saçma sapan her şeyi söylüyor."

Basketbol medyada istediği yeri alabiliyor mu? İletişim ne durumda?

"Bu, içimizde kanayan yara... Basketbol, Türkiye'deki en başarılı takım sporu. Ancak gerekli ilgiyi alıyor mu medyadan almıyor. Ancak bu tek bizim sorunumuz değil. Basketbol, Avrupa'da da sıkıştı. NBA'in son senelerde iyice global olması, dünyanın neresinde olursa olsun biraz yetenekli oyuncuyu bulunca alıp götürmesi; kahramanların azalmasına neden oldu."

"20 sene önce benim basketbola başladığım zamanlardaki yıldızları hatırlıyorum, bir de şimdiye... Luka Doncic'i Avrupa artık sadece 1 sene seyredebiliyor. Porzingis'i belki de hiç seyredemiyor. Yetiştirseniz dahi kalmayıp NBA'e gidiyor. O açıdan futboldan farkı; Avrupa basketbolu, hiçbir zaman istediği yeri alamıyor. Bu gidişle alamayacak da... UEFA gibi tek elden üretilen bir şey değil. Bir tarafta; NBA olduğu sürece milli maçlar, seyirci gözünde sıradan karşılaşmalar gibi hissedilmeye başladı."

"Sezon içinde oynanan milli maçlarda hiçbir NBA oyuncusu gelemiyor. Onu bırakın Eurolaegue'deki oyuncu bile gelemiyor. Yazın da oyuncular yorgunluktan birine geliyorsa ötekine gelmemeye başlıyor. Hala FIBA ve Euroleague kavga etmenin peşinde... NBA ise almış her şeyi o tarafa götürmüş. Ya artık yapmayalım ya da NBA ile kavga edelim. FIBA ve Euroleague otursun NBA ile kavga etsin. Basketbol kahramanlarla güzel…"

"20 sene önce Euroleague'de maçı değiştiren oyuncu sayısı kaçtı? Bir de şimdiye bak. Bana 5 tane maçı alıp değiştirecek oyuncu söyle... 10 tane sayamazsın. Çok iyi bir oyuncu yetiştirdiğin zaman bile sevinemiyorsun. Gidecek çünkü."

Yabancı konusunda; kulüplerle federasyonun bakış açısındaki farka ne diyorsun?

"İki tarafı da anlamak lazım. Bir tarafta oyuncularımız oynasın ki pişsinler. Ekstra bir yeteneğin varsa zaten NBA alıyor. Uzağa gitmeye gerek yok. Cedi Osman ile Furkan Korkmaz... Diğer tarafta Süper Ligi ve A Milli Takımı da taşıyacak isimler lazım. Gençler Ligi bir yere kadar. 19-20-21 bu üç seneyi oynayarak bir yerde geçirmeleri lazım. Kulübünde oynayamıyor. Süper Lig ekipleri ya TBL 2'de takım kuracak ya da oynatacak. Bu çocukların bir yerden başlaması lazım…"

Galatasaray’ın kaptanı Göksenin Köksal, idol olarak Ömer Onan’ı gösteriyor. Sen de Fenerbahçe kaptanıydın. Bu konu hakkında ne düşünüyorsun?

"Göksenin çok küçüktü, ben oynarken daha yeni yeni çıkıyordu. O zaman da birkaç kez milli takımlarda görüştük. O Galatasaray’da ben Fenerbahçe’de oynarken; bir sakatlığı olmuştu, beni aradı… Basketbolda ağabeylik rolümüz var. Göksenin’in sakatlığında ben bayağı ilgilendim. Çok da severim. Daha iyi yerlere gelebilir. İyi savunma yapıyor, üstüne koyacağı şey net şutunu geliştirebilir. Her yaşta geliştirebilir. En güzel yanımız bu; hep rekabet ettik hem de çok güzel bir şekilde ağabey-kardeşlik vardı. Orhun Ene de yıllarca Galatasaray’da kaptanlık yaptı. Bizim için çok değerlidir. Her zaman ondan çok örnekler aldık."

Hüseyin Beşok ile yaşadığı enteresan bir anısını da anlatan Ömer Onan şunları anlattı:

“Bir gün sonra Fenerbahçe - Galatasaray maçı var. Bir gün öncesinde Hüseyin Beşok’un eşi, benim eşimi aradı. Zaten yakın oturuyorduk. Hüseyin, apandisit teşhisiyle hastanede tutuldu. Ben de sabaha kadar kaldım. Devamında Galatasaray maçı vardı ve çıktım. Çok önemli bir maçım vardı ama Galatasaray’da da oynasa o benim kardeşimdi. Onun başından ayrılamazdım. Hep birlikte durduk, hep birlikte döndük. Biraz daha az uykuyla çıktım.”

Son olarak önemli mesajlar veren TBF CEO’su Ömer Onan, “Spor güzel. Biz aramızda her şeyi çözeriz. Geriliriz, düşeriz, kalkarız… Her camiaya saygı duymak lazım… Ne kadar büyük oyuncu olursanız, olun. Saygı duymak zorundasınız. Saha içinde sonuna kadar rekabet; saha dışında dostluk olmalı… Biz buna ne kadar dikkat edersek; dışarıdaki insanların da bu duruma bakış açısı değişir” dedi.