Kızlar Sahada: Melis Abacıoğlu Röportajı

"Kadınları korumaktan vazgeçmeniz lazım, onları farklı işler ve farklı uğraşlarla baş başa bırakın; izin verin ki asker olsunlar, denizci olsunlar, otomobil sürsünler, liman işçisi olsunlar... Kadınlık korunmaya muhtaç bir varoluş olmaktan çıkınca her şey olabilir."

-Virginia Woolf-Kendine Ait Bir Oda

59 yıllık ömrüne zamana karşı koyacak kitaplar sığdırmayı başaran Virginia Woolf, Kendine Ait Bir Oda kitabında yukarda okuduğunuz bölümü yazar. Bir tek ülkemizde değil, tüm dünyada, özellikle de sporun futbol tarafında gelir ve fırsat eşitsizlikleri kadınların önünde bir engel olarak durmakta. "Kızlar Sahada" isimli projede, fırsat eşitsizliğine karşı ve güçlü, bilinçli kadınların yetişmesini amaçlayan Melis Abacıoğlu ile konuşma şansına eriştik. Keyifli okumalar.

- Öncelikle merhaba, sizi tanıyabilir miyiz?

Merhaba ben Melis Abacıoğlu. Alman Lisesi’ni bitirdikten sonra, Columbia Üniversitesi’nde Matematik ve Sanat Tarihi bölümlerinden mezun oldum. Hummalı bir kişisel gelişim yolculuğumun sonunda bana en çok ilham veren uğraşın insanları sporla harekete geçirmek olduğunu fark ettim. Son 9 senede sporla ilgili 3 farklı girişimim oldu. Bunlardan ilki Actifit; kurumsal firmalara iyi yaşam projeleri geliştiriyor, bu alanda danışmanlık veriyoruz, bir diğeri sporla sosyalleştiren bir mobil uygulama olan SWEATers ve üçüncüsü ise Kızlar Sahada. Kızlar Sahada, kız çocukları ve kadınlara “yapamazsın” diye kodlanan toplumsal cinsiyet yargılarını futbol sahasında kırmak için 2013 yılından bu yana çalışan bir sosyal girişim.

- “Kızlar Sahada” projesi ortaya nasıl çıktı? Bu projenin oluşumunda nasıl bir yol izlediniz?

8 yıl önce, Serra adında bir arkadaşım arayarak kadınlar arasında bir futbol maçı organize ettiğini söyledi ve ertesi hafta 18 kadını Akatlardaki halı sahada bir araya getirdi. O gece hepimiz ilk defa halı sahaya çıktık ve yine o gece halı saha üzerinde yıllarca bastırdığım tüm duyguları ifade edilebileceğimi gördüğüm bir deneyim yaşadım. Benim için inanılmaz keşif dolu, dönüştürücü bir tecrübeydi ve o gece takım ruhu ile güçlenmenin ne demek olduğunu iliklerime kadar hissettim. Buradan da tüm kadınlar ve kız çocuklarının toplumsal cinsiyet kalıplarını futbol aracılığıyla kırmayı deneyimleyebileceği “Kızlar Sahada” fikri doğdu. 7 yıl süreyle İstanbul Kupası isimli kadın futbol turnuvamızı düzenledik. İstanbul Kupası kurumlarda veya özel şirketlerdeki kadın çalışanların kurum içerisinden takım kurarak ya da bağımsız olarak futbol oynayan kadınların bir araya gelerek kendi takımlarını kurarak katılabildikleri bir turnuva. Turnuvadan elde edilen gelirler ile kız çocukları için futbol ve kişisel gelişim odaklı futbol kampları düzenlemeye başladık. Tüm öğrenimlerimizin harmanlanması ve güçlü kurumların dahil olmasıyla daha geniş kapsamlı ve daha uzun süreli programlar oluşturmaya başladık. Son iki senede ise gerçekleştirdiğimiz büyük ve farklı iş birlikleriyle daha çok kadın ve kız çocuğunun güçlenebilmesi için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

 - Türkiye spor ikliminde yeri olan çok önemli kadın figürlerle beraber etkinlikler yaptınız. Bu etkinliklere katılan katılımcılarla, konuşmacılar arasındaki organik bağ nasıldı?

Evde kaldığımız dönemde hem Visa Kızlar Sahada Futbol Okulları hem de Kotex Kızlar Sahada Futbolcu Gelişim Programı isimli iki programımız kapsamında farklı rol modellerle buluşmalar gerçekleştirdik. Türkiye A Milli Futbol Takımı Kaptanı Didem Karagenç, Lübnan U19 ve U17 Kadın Milli Futbol Takımları’nın Eski Teknik Sorumlusu Hiba El Jaafil, Team Visa sporcusu Olimpik Milli Yelkenci Ecem Güzel, Beşiktaş JK Futbol Takımı oyuncusu Mehmet Umut Nayir bu isimlerden bazıları. Geçtiğimiz Eylül ayında Ruffles iş birliğiyle herkese açık olarak gerçekleştirdiğimiz etkinliklerimizde ise katılımcıları Lale Orta, Ebru Köksal, Banu Yelkovan gibi kadın futboluna değer yaratmış önemli isimlerle bir araya getirdik. 

Katılımcılar ve konuşmacılar arasında sizin de belirttiğiniz gibi organik ve güçlü bir iletişim bağı oluşuyor; çünkü çoğunlukla alanında tek ve fark yaratmış, katılımcıların da tanıdığı kişilerden belirliyoruz konuşmacıları. Dinleyiciler onların ilham veren başarı hikayelerini dinlerken motive oluyor, kendi kariyer yolculuklarını şekillendirirken nasıl bir yol izlemeleri gerektiğine dair fikir sahibi olabiliyorlar. Katılımcıların heyecanlarını, isteklerini, ilgilerini sordukları sorulardan da görebiliyorsunuz.

 - “Kızlar Sahada” projesinin amacına ulaştığını düşünüyor musunuz?

Amacımıza ulaşabilmek için; kız çocukları için futbol okulu, lise öğrencileri ve yetişkin kadınlar için turnuvalar, kız - oğlan karma gruplar için futbol ve sosyal gelişim kampları ve spor kulüpleri, okullar ve firmalar için kurumsal eğitimler düzenliyoruz. Etki alanımızı genişleterek, daha çok kadına, daha çok kız çocuğuna ulaşmayı hedefliyor ve hızla ilerliyoruz. Yeni projeler üreterek kadınların, kız çocuklarının her alanda güçlenmesi ve farkındalığımızı artırmak için çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Yaratmak istediğimiz dönüşüm kısa sürede gerçekleşmeyeceği için amacımıza ulaştığımızı söylemek için erken olduğunu düşünüyorum, ancak programlarımız meyvelerini veriyor, ve doğru yolda ilerlediğimizi her geçen gün daha da belirgin bir şekilde görüyoruz.

-Sizce içinde bulunduğunuz bu proje ve benzeri projelerle gözle görülebilir değişiklikler yaratabilmek mümkün mü? Ya da nasıl mümkün olabilir?

Programlarımız ile gözle görülebilir değişiklikler yaratıyoruz, evet.  “Ben yapamam” diyen kadınlar, kız çocukları futbol sahasına çıktıktan sonra oynayamayacaklarını düşündükleri futbolu oynadıklarını görerek kendilerine bu defa daha büyük hedefler koymaya başlıyorlar. Visa iş birliğinde hayata geçirdiğimiz Futbol Okullarımızın açılışlarında bu gibi örneklerle karşılaştık.

 Hayalleri milli futbolcu olmakla, beden eğitimi öğretmeni olmakla sınırlı kalmış kız çocukları sahaya çıktıktan sonra yurt dışında kariyer edinmiş bir futbolcu olmak istediklerini, istedikleri her mesleği yapabileceklerini söylediklerinde bile o değişimi görebiliyorsunuz. Sadece yüzeyde görünen değişimi değil, pek çok bağlamda gerçekleşen değişimi de sosyal etki danışmanımız vasıtasıyla ölçüyoruz. Örnek vermek gerekirse, 2016 yılında 1 hafta süreyle kız çocukları için gerçekleştirdiğimiz Kızlar Sahada Akademi’nin maliyet/fayda oranını SROI (Social Return on Investment) analizini kullanarak hesapladık ve gördük ki Kızlar Sahada Akademi için yapılan her 1 TL’lik yatırım 12,45 TL değerinde değişim sağlamış. Projelerin yarattığı etkiyi görmek, kaynaklarımızı en doğru şekilde kullanabilmek için programlarımızın sosyal etkisini ölçmeye devam ediyoruz. Dolayısı ile evet, gözle görülebilir değişiklikler yaratmak mümkün.

- Son olarak; sizce ülkemizde “Kızlar Sahada” örneği gibi başka örnekler de görme şansımız olur mu?

Umarım olur. Biz, yaşadığımız toplumda dönüşüm yaratmak ve bu dönüşümün kalıcı olmasını sağlamak için çalışıyoruz, ortak hedeflere sahip başka platformların var olmaya başlamasıyla bu hedeflere birlikte ulaşmak daha da hızlı olur diye düşünüyorum. Kadınların, kız çocuklarının haklarını koruyan, futbolla ve sporla güçlenebilecekleri toplumsal cinsiyete duyarlı bir spor ortamı yaratmak için biz de önümüzdeki dönemlerde Kızlar Sahada gibi platformların artmasını umuyoruz.